**Kasi ni njani uyo ni muyimbi wakwamba pa charu chapasi?** Mazgu ghakwamba: Nyimbo yaŵa chigaŵa chakuzirwa chomene cha ŵanthu kufuma waka pa nyengo ya chikumbusko . Yiyimba, chimoza mwa vinthu vyakuzirwa vya sumu, vyasintha kwa vyaka vinandi kuti viŵe nga ni luso lwakumanyikwa na ŵanthu pa charu chose . Fumbo lakuti ni njani uyo wakwimba wakwamba pa charu chose lingawoneka nga likusuzgika, pakughanaghanira umo kumbira kwa kwimba ni {{{{{{;} Mu ichi nkhani, tizamusambira mu mbiri ya kwimba, tiwone mitundu ya mazgu ghakwambilira, kulongosora ŵakwimba ŵakumanyikwa mu nyengo zose zakupambanapambana, ndipo paumaliro tizamudumbiskana za fumbo la uyo wangamanyikwa kuti ni njani uyo wangamanyikwa kuti ni muyimbi wakwamba mu charu . Mitundu Yakwamba ya Kuyimba: Munthu wakuyimba wakugomezgeka kuti walipo nyengo yitali pambere wandafike pa chiyowoyero chakulembeka {{{{{{{{] **Ivyo vyasangika pa chiyowoyero** vikulongora kuti masitolo ghithu ghakadumbiskana kwizira mu vigaŵa vyakupambanapambana mazgu, mazgu, na ndondomeko ya sumu . Mitundu iyi yakwamba ya kwimba yikaŵa yakukolerana chomene na mitheto ya ŵanthu, viphikiro, na kuchezga na ŵanthu . Mwachiyelezgero, mu mitundu yakale ya mafuko, kwimba kukawovwira chomene pa viphikiro vya chisopa, kuyowoya nkhani, na kusunga chiharo cha chikhalidwe . Kusazgirapo apa, nchakukhumbikwa kumanya kuti kwimba kwakwamba kungaŵa na chilato chakupambanapambana na nthowa zakupambanapambana kuluska kwimba kwa mazuŵa ghano. Mazgu ghakuyowoyeka ghakaŵa ghambura kusinthika ndiposo ghakukhwaska chomene, chifukwa ghakukhumba kupereka maghanoghano, kulongosora vyakukhwaskana, na kupharazga vyakukhumbikwa vyakwambilira . Vinthu vyakale vyakwimba na Mazgu gha Mazgu: Nga ni umo ŵanthu ŵakambira kufumapo na kutukuka, kwimba kukatora pa mtundu wakupangika na wakupangika na ŵanthu ŵanandi . Tingasanga ukaboni wa ŵakwimba ŵakale na mitheto ya mazgu mu mitundu yakupambanapambana pa charu chose chapasi{{11}>****Sascian classical Music**: Chimoza mwa mitheto yakale chomene iyo yikakhalako ni sumu zachimwemwe za India . Yikulondezga kufumapo kwake ku Vedas, malemba ghakale ghakupatulika kufuma mu 1500 BCE. Rigveda, mwachiyelezgero, yili na mazgu gha sumu ghakulembeka mu sumu zakupambanapambana ndipo vikuwoneka kuti ni vimanyikwiro vyakwambilira vya kwimba mu kulemba fomu {15}****Singers ya Chigiriki na Roma**: Greece wakale na Rome nawo ŵakalongora kuti ŵakuluta panthazi chomene mu sumu na kwimba . Ŵagiriki ŵakakondweleranga mazgu gha mazgu kwizira mu kwimba kwa choral, kanandi ŵakaŵa pamoza na vyakwimbira nga ni lyre. Mukwimba Wachigiriki wakupambanapambana, wakumanyikwa chifukwa cha ndakatulo zake za lyric, ndipo Terpander, wakukhozgeka na kuyambiska lyre ya si7 ku Sparta . Mwakuyana waka, nyimbo za mazgu gha Ŵaroma zikamanyikwanga pa nyengo ya maungano gha ŵanthu, kuseŵera kwa maseŵero, na viphikiro vya chisopa . **Singers za Khoti Likuyimba za Chikalata**: China ili na mbiri yiwemi ya mazgu, chomenechomene pa nyengo ya Ufumu wa Tang ({21}} CE) {22} Kuyimba pa khoti la ufumu likaŵa lapachanya chomene ŵakuchindikika, ndipo ŵakwimba ŵakumanyikwa ŵakachindikika . Muyimbi wakumanyikwa wa khoti Gao Jichang wakukumbukika chifukwa cha mtundu wake wapadera na luso lwa kwimba mazgu ghanandi pa nyengo yimoza . **Troubadours yapakatikati**: Nyengo ya pakati yikawona kukwera kwa troubadours, ndakatulo-musicians awo ŵakayimba za chivalry, chitemwa cha khoti, na vinyake nkhani {26} Viphalizgano vikawovwira chomene pakuthandazga sumu na kukhuŵilizga vyakuchita vya sumu ku Europe . **Singers za chisopa**: Mu mdauko wose, mabungwe gha visopa ghawovwira chomene pa kupanga kwimba. Ŵakwimba ŵa chisopa, nga ni ŵakwimba ŵa Gregorian mu Chikhristu panji ŵa muezzins mu Chisilamu, ŵakachitako ntchito zakuzirwa chomene pa kusopa na chisopa miyambo {29} Maudindo gha Vocal na Vinthu viphya: Nga umo vikajumphanga, nthowa za mazgu na vinthu viphya vikapangiska luso lwa kwimba . mitheto yakupambanapambana na mitheto ya sumu vikawovwira masitayilo ghawo ghapadera gha kwimba . **Kukwaniska kwakumanyikwa na nthowa** ni: **Bel Canto Technique*: Kuyamba ku Italy mu vilimika vya m’ma 1700, bel folto . nthowa yikakhozgera kusazgako kutowa kwa mazgu, luso, na kuyowoya pa nchito ya mazgu . Singers nga ni castrati Farinelli na sopranos nga ni Maria Callas vikapangiska kuti nthowa iyi yimanyikwe .*Yodeling*: Yodeling, nthowa ya mazgu iyo yikuwoneka na kusintha kwaluŵiro pakati pa chifuŵa na mazgu, wali na misisi yake mu vigaŵa vya mapiri vya Europe. Mtundu wapadera uwu wa kwimba ni wakumanyikwa mu Swiss, Austria, na Bavaria nyimbo za ŵanthu . **Throat Singing**: Kuwumba, kukumanyikwaso kuti kwimba overtone, ni nthowa yakuzizika apo ŵanthu ŵakupanga maseŵero ghanandi pa nyengo yimoza . Nthowa iyi yapadera ya mazgu iyo yikufuma ku Central Asia pakati pa mitundu ya ŵanthu ŵambura kumanyikwa ndipo yikuchitikaso mu vigaŵa nga ni Tuva na Mongolia lero {{38} **The First Singer - Kuwona kwa Munthu Kusuzgika **: Kulongosora fumbo lakuti ni njani uyo wakwimba wakwamba pa charu chose wakasuzga chomene apo tikufufuza mitundu yakupambanapambana ya mitheto ya mazgu na kwamba kwakwamba kwa kwimba . Nchakuzirwa kumanya kuti **palije zgoro lakukhozga* ku fumbo ili . Yiyimba yasintha nga ni chigaŵa cha kubabika kwa chikhalidwe cha ŵanthu, kusintha na kukura mu mitundu yakupambanapambana mu mitundu yakupambanapambana na nyengo . Nangauli tingamanya yayi munthu nga ni mwimbi wakwamba wakukwana, nchamachitiko kuyowoya kuti mwimbi wakwamba wakaŵa munthu wakale uyo wakagwiliskira ntchito mazgu mwachibadwa kuti wayowoye umo wakujipulikira, kuyowoyeskana na ŵanyake, na kuchitako milimo ya ŵanthu ŵa mitundu yakupambanapambana . Singing, mu kawonekero kake kakwamba, wakapangiska kuti ŵanthu ŵaŵe na mwaŵi wa kuyowoya na kulemba vyakuchitika vya mdauko . Vikawoneka nga ni nthowa zachilengiwa na za pa charu chose chapasi za mazgu gha ŵanthu {. Kumalizga: Yiyimba, na mitheto yake yakupambanapambana na nthowa zake zakusintha nyengo zose, yakopa ŵanthu mu mdauko wose . Nangauli tingamanya yayi mwimbi wakwamba pa charu chose, tikumanya kuzirwa kwa nyengo zose kwa kwimba nga ni vyakuchitika vya ŵanthu . Mpaka sono, ŵakwimba ŵakulutilira kutipa kusaka na sumu zawo, kunyamura mitheto yambura kumara iyo yikababika mu nyengo yithu yakale.